Kartelafspraak: niet headhunten bij concurrerende bedrijven
Als HR medewerker of Recruiter hoor je wel vaker het argument dat er bij de concurrent (of klant) niet geheadhunt mag worden. Deze medewerkers mogen niet direct benaderd worden met de vraag om voor je te komen werken. Als je echter navraag hier naar doet dan kan werkelijk niemand je vertellen wie deze regel / afspraak bedacht heeft, laat staan dat dit ergens is vastgelegd.
Nu blijkt dat het misschien wel verstandig is om deze “gentlemen agreement” niet zwart op wit vast te leggen want vandaag las ik een bijzonder nieuwsbericht over medewerkers van Google, Intel en Apple:
SILICON VALLEY (ANP) – De topmannen van diverse technologiereuzen moeten voor de Amerikaanse rechter verschijnen in een anti-kartelzaak. De zaak draait om afspraken die de bedrijven met elkaar zouden hebben gemaakt om geen personeel bij elkaar weg te kapen. Zulke afspraken zijn verboden omdat ze concurrentie verhinderen en daardoor werknemers kunnen schaden.
Apple-topman Tim Cook, Google-topman Eric Schmidt en Intel-topman Paul Otellini worden binnenkort in de rechtbank verwacht. De zaak is aangespannen door enkele werknemers die zeggen dat hun inkomen veel hoger had kunnen zijn als de afspraken er niet waren geweest. Dan hadden ze van werkgever kunnen wisselen.
De advocaten van de klagers zeggen ,,sappig” bewijsmateriaal te hebben. Ze noemen onder meer een e-mailwisseling tussen de overleden Apple-oprichter Steve Jobs en Google-baas Schmidt. In deze zaak zullen schadevergoedingen worden uitgekeerd van honderden miljoenen dollars, verwachten de advocaten.
Een kartelafspraak is een afspraak tussen ondernemingen die de concurrentie verhindert, beperkt of vervalst. Vanuit die invalshoek had ik het zelf nog niet bekeken. Meestal probeer ik een organisatie te overtuigen met inhoudelijke argumenten waarom proactieve werving kwalitatief betere kandidaten oplevert. En bonuspunten oplevert omdat je zo de concurrentie verzwakt door juist de allerbeste medewerkers weg te kapen. Of de onzin van deze afspraak expliciteren met de vraag of ik wel een huurmoordenaar (=bemiddelingsbureau) mag inhuren?!
Ik kan blijkbaar een juridisch argument hieraan toevoegen; de Mededingingswet verbiedt kartels!
Bron: ANP
Wat sportief van je, Jacco, dat je het bestaan van deze kartelafspraak zelf meldt.
Dat de afspraak niet zwart op wit is vastgelegd, bemoeilijkt de bewijsvoering voor de NMa wanneer die dit gaat onderzoeken, maar doet materieel niet ter zake.
Allereerst: NL recht is anders dan het Amerikaanse, bovendien heeft de Amerikaanse rechter nog geen uitspraak gedaan (en is hoger beroep altijd mogelijk). De berichtgeving is dus nog wat speculatief.
Iedere afspraak tussen bedrijven die de concurrentie kan vervalsen, is een kartelafspraak. Onderwerp maakt niet uit, meestal gaat het over prijzen of marktverdeling maar dat hoeft niet. Ook doet het er niet toe hoe formeel het is, als het een afspraak is of partijen onderling hun gedrag op elkaar afstemmen dan valt het onder het kartelverbod als het leidt tot markt verpesten. Als alle taxichauffeurs bij een treinstaking ineens ’toevallig’ eenzelfde extra hoog tarief rekenen, dan is dat een kartelafspraak.
Er zijn wel ondergrenzen, zo mag je kartelafspraken maken als je geen daadwerkelijke marktmacht hebt. De grens staat hier:
http://www.nma.nl/wet__en_regelgeving/mededingingswet/default.aspx
Drie shoarmatenten in Amsterdam die afspreken elkaars personeel niet te huren, schenden dus niet de kartelwet. Dat is te klein, er zijn genoeg andere plekken waar je kunt werken als shoarmabakker. Pas als álle shoarmatenteigenaren in Amsterdam samen dit beslissen, zit je aan het kartelverbod.
Het is echter niet zo dat een afspraak automatisch een kartelafspraak is. Het moet gaan om verpesten van de markt, vervalsen van de concurrentie. Een no-hire clausule (hoe heet dat in het Nederlands) tussen twee bedrijven is niet automatisch verboden, er moet wel vaststaan dat die clausule daadwerkelijk de concurrentie hindert.
De gefortuneerde broeders Heerema hebben onderling ook afgesproken niet elkaars personeel weg te kapen (Heerema Marine Contractors, Heerema Fabrication Group, Allseas, Bluewater). Logsich aan bedrijfszijde, beetje sneu aan werknemerszijde (stel nou dat er bij een van de andere bedrijven een (nog?) leukere functie is).
Wat ik wel heb gezien is dat de opdrachtgever bij een bureau aangeeft dat het niet de bedoeling is dat ze de medewerkers van hun organisatie hunten voor de andere klanten van dat bureau. Dat is een gentlemen agreement die wel gemaakt wordt. Het is niet de bedoeling dat een bureau voor veel geld een vacature invult om die medewerker of de contactpersoon van een afdeling, een of twee jaar later weer te hunten en door te plaatsen naar een andere klant. Binnen die afspraak geldt dan vaak wel dat dit alleen geldt voor het actief benaderen van medewerkers. Een kandidaat die zich spontaan meldt bij een bureau is dan prima. Als je een goed personeelsbeleid voert en een werkgever bent waar medewerkers graag werken, dan hoef je dergelijke afspraken ook helemaal niet te maken. Een medewerker die niet tevreden is gaat toch wel weg, als hij benaderd wordt misschien net iets eerder, maar toch. Met een concurrentiebeding kun je hier nog zaken in managen.
Zelf ben ik (toen als corporate recruiter) eens door een concurrent (via een hoge manager) op de vingers getikt omdat ik een kandidaat benaderd had voor een vacature. Deze kandidaat had zich nota bene eerder al eens gemeld met een open sollicitatie. Onzin dus. Anders ligt het als je medewerkers gaat verbieden te solliciteren bij een concurrent of daar onderlinge afspraken tussen die bedrijven over maakt. Dat bijv. de ene grote bank met de andere bank afspreekt om geen medewerkers van elkaar aan te nemen, ook niet als ze zelf solliciteren. Dat zou zeer ongepast zijn. Het geval in Amerika is wel van dergelijke orde.