Hoe beïnvloed jij een optimale candidate experience?

‘Van wat ik jullie nu ga vertellen, mogen jullie onder geen beding misbruik maken. Ik meen dat heel serieus, want dit is niet iets om mee te spelen,’ galmt het door de halfvolle collegezaal. Voorin de zaal staat een kale man met een lange witte baard en een bril met gitzwart montuur. Met grote letters schrijft hij op het bord:

“beïnvloedingstechnieken”

Mijn studiegenoot naast mij buigt zich een stukje naar me toe en fluistert in mijn oor: ‘Dit is nou het leukste vak van dit blok. Hiervoor ben ik om 10.30 uur al mijn bed uitgekomen.’

Licht geïrriteerd wrijf ik de warmte van zijn adem van mijn oor. Natuurlijk vindt hij dit het leukste gedeelte, hij gaat die technieken immers inzetten om eerstejaars in bed te krijgen. Dat is, naar mijn bescheiden mening, zo ongeveer de enige reden waarom deze studiegenoot de opleiding Psychologie is gaan volgen.

Het op een juiste manier mensen kunnen beïnvloeden, en daarmee bedoel ik  een manier die anderen niet schaadt en die jullie beider doel dient, is een kunst op zich. We doen het allemaal, dagelijks, mensen beïnvloeden, bewust en onbewust.

Soms willen we binnen recruitment net even iets meer kunnen doen om de kandidaat voor ons te laten kiezen. Persoonlijk vind ik dat je met het beïnvloeden van mensen al snel in een grijs gebied komt want, wanneer beïnvloed je iemand op de juiste manier en wanneer begint het op manipulatie te lijken? Die lijn is erg vaag en geloof me, die passeer je snel. In het belang van de kandidaat moet je daarom voorzichtig met beïnvloeding omgaan. Niettemin kun je best een flink aantal zaken inzetten om de kandidaat een zo goed mogelijk gevoel te geven over jou, de organisatie en zijn gesprek, zonder dat je hem daarbij manipuleert. En dit alles met de bedoeling om een smashing candidate experience te creëren.

Een eerste indruk die blijft hangen

Als je het hebt over sollicitatiegesprekken dan zet ik er zelf graag alles voor in om de kandidaat een goed gevoel mee te geven. Dit begint eigenlijk al bij de begroeting aan de voordeur. We kennen allemaal het ‘welkomstgesprekje’ waarin we de kandidaat vragen of hij een goede reis heeft gehad. Dat is een goed begin, maar benut hier ook je eerste mooie kans. Je kunt tijdens het welkom heten namelijk al veel meer doen dan alleen een los koetjes en kalfjes gesprek voeren. Dit is hét grote en eenmalige moment waarop je de kandidaat direct op zijn gemak stelt, er is immers maar één kans om een eerste indruk te maken.

Geef je kandidaat een warm onthaal en laat hem voelen hoe blij jij met zijn komst bent: ‘wat fijn dat je er bent!’ Zes simpele woorden die een enorme impact hebben, of misschien heb jij jouw eigen warm-onthaal-zin gemaakt. Op die manier voelt de kandidaat zich direct al meer dan gewenst. Hij is immers, en dat is de insteek , dé oplossing voor jouw probleem, ofwel de invulling voor jouw vacature.

Meldt de kandidaat zich bij een receptie? Laat hem dan eens ophalen door een van zijn toekomstige collega’s, of laat die collega, en dat is nóg leuker, hem alvast opwachten. ‘Hoi Martin, ik stond al op je te wachten, superleuk dat je er bent!’. Dat kost nauwelijks extra tijd en de sfeer is gelijk gezet.
Waar het hier allemaal om gaat is om de basisbehoefte om je als mens gewenst te voelen en erbij te horen, zie ook mijn eerdere blog over onboarding.

De ‘verhoorkamer’

Dat een omgeving een directe invloed heeft op de eerste indruk die je een kandidaat geeft, weten we allemaal; je hebt liever een gesprek in een gezellige huiskamer waar een knappend haardvuur brandt, dan in een kille kantine. Met de omgeving van de sollicitatieruimte kun je heel veel doen. In zorginstellingen gebeurt het al jaren; daar zet men omgevingsfactoren zo in dat ze een positief effect op de bewoners hebben. Waarom is dit binnen recruitment nog geen hot topic?

Onderzoek heeft aangetoond dat een huiselijke setting positievere resultaten heeft wanneer het aan komt op zelfonthulling, waardering en professionaliteit*. Met als kanttekening dat accessoires (zoals lampen, planten e.d.) hier met name verantwoordelijk voor zijn. In een huiselijk ingerichte sollicitatiekamer mét accessoires zal je dus meer informatie van je sollicitant krijgen dan in een kille sollicitatieruimte. Weg dus met de ‘verhoorkamer´!
(*K. Reerink, de invloed van de inrichting van de spreekkamer van een psycholoog op de cliënt, 2010)

Vragen jouw sollicitanten bij binnenkomst in een sollicitatieruimte ook weleens ‘waar mag ik plaatsnemen?’. Ik laat de sollicitant altijd zelf kiezen, daar waar hij gaat zitten voelt hij zich immers het meest prettig. En waar ga jij zitten? Denk je daar weleens over na of plof je gewoon ergens neer? De plaats die jij, jouw gesprekspartner en sollicitant aan tafel nemen, hebben invloed op het gesprek. Het schijnt zo te zijn dat wanneer je dichterbij elkaar zit, er meer gesproken wordt en het gesprek van hogere kwaliteit is*. Met name vrouwen vinden het fijn om dichtbij hun gesprekspartner te zitten. Probeer het eens uit.
(*A. Mehrabian, S.G. Diamond, seating arrangement and conversation, 1971) .

Oprechte interesse

Ik hoef je vast niet te vertellen dat je in moet spelen op de pullfactoren en de kandidaat voldoende gelegenheid moet geven om zich te presenteren. Vraag je kandidaat ook eens naar zaken waar zijn hart sneller van gaat kloppen. Luister aandachtig, wees geïnteresseerd en vraag door. Het zegt namelijk zoveel meer over hem dan wat je op zijn cv leest.

Naar mijn bescheiden mening zijn we nog steeds te weinig bezig met de mens achter het cv. Door oprechte interesse in hem te tonen, voelt de kandidaat zich gehoord, exclusief en speciaal. Sluit je gesprek af met verdere uitleg over de procedure en benoem daarbij ook de hoeveelheid kandidaten in procedure. Naast het feit dat veel kandidaten het prettig vinden om dit te weten, kun je hierbij ook inspelen op ‘het principe van schaarste’; een mooie baan is aantrekkelijker wanneer onze keuzevrijheid beperkt wordt en we er met anderen om wedijveren*. Wees wel eerlijk, altijd!
(*J.Brehm, Psychological Reactance, 1989)

Heb je overigens weleens een gesprek gevoerd met een laptop tussen jou en de kandidaat in? Niet meer doen! Haal überhaupt alles weg wat tussen jou en de kandidaat op tafel staat, dit vormt een onbewuste blokkade tijdens je gesprek. Naast dit gegeven ben ik van mening dat je je aandacht tijdens een gesprek niet op een laptop moet richten. Getik op een toetsenbord legt de aandacht op de laptop in plaats van op de kandidaat.

En zo kan ik nog uren doorschrijven over hoe je kunt beïnvloeden met je eigen gedrag, woorden of omgevingsfactoren. Wil je daar meer over weten? Volg dan mijn blog. Wat doe jij eigenlijk om de kandidaat een zo goed mogelijke ervaring te geven?

Tamara Rood

Tamara Rood is freelance Corporate Recruiter met ruim 7 jaar ervaring binnen de arbeidsbemiddeling. Met een enorme passie voor het vak, een kritische mening en een soms iets te grote mond, houdt ze zich graag bezig met de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt.

Tamara Rood has 5 posts and counting. See all posts by Tamara Rood

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.